İklim Masasi

İklim değişikliği yağışları artırıyor: Önlem almazsak daha büyük sel felaketleri kapıda

İklim değişikliği, Batı Karadeniz’de sel ve taşkın riskini artırıyor. Kastamonu’nun İnebolu ilçesi, 2021’den bu yana üç yıl üst üste yaşadığı felaketlerle bu gerçeğin en çarpıcı örneklerinden biri. Ancak felaketi büyüten yalnızca aşırı yağışlar değil; yanlış şehir planlaması ve yetersiz altyapılar da büyük rol oynuyor. Amasya Üniversitesi’nden akademisyenlerin araştırması, üç sel felaketine yol açan hataların tekrarlandığını ortaya koyuyor. Dere yataklarına inşa edilen kamu binaları, kıyı kanununa aykırı yapılaşma ve akışı engelleyen köprüler, kentleri daha da kırılgan hale getiriyor. Uzmanlara göre doğa olaylarının felakete dönüşmesi kader değil; bilim temelli planlama ile dirençli kentler yaratmak mümkün.

Zeynep Özdemir & Merve Özkaynak Yolcu18 Eylül 2025

İklim Bilimi

Türkiye artan sel ve aşırı yağış risklerine karşı önlem almalı

1950-2024 verilerini analiz eden yeni bir araştırma, Akdeniz’in yağış rejiminde belirgin bir doğu-batı ayrışmasına işaret ediyor. Türkiye’nin de içinde bulunduğu Doğu Akdeniz’de şiddetli yağışların sıklığı ve yoğunluğu artarken, ani sel ve su baskını riski büyüyor. Diğer yandan Batı Akdeniz ise giderek kuraklaşıyor. Bu bulgular, Türkiye’nin giderek kuraklaştığı gerçeğiyle çelişkili değil: Kuraklık ve artan sel riski, aslında aynı madalyonun iki yüzü. Batı ve Güneybatı Anadolu’da kış yağışlarının azalması tarımsal kuraklığı artırırken, Doğu Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de kısa sürede düşen sağanaklar ani sellere yol açıyor. Türkiye’nin önceliği ise altyapıyı güçlendirmek, erken uyarı sistemlerini yaygınlaştırmak ve kentleri aşırı yağışlara hazırlamak olmalı.

Doğukan Doğu Yavaşlı13 Eylül 2025

Basın Bültenleri

İklim değişikliği nedeniyle yangınlar daha olası ve şiddetli

World Weather Attribution’ın (Dünya Hava Olayları İlişkilendirme Girişimi, WWA) yeni analizi, bu yaz yaşanan orman yangınlarını körükleyen sıcak, kuru ve rüzgârlı hava koşullarının iklim değişikliği nedeniyle çok daha sık ve şiddetli hale geldiğini gösteriyor. Araştırmaya göre, küresel ısınma olmasaydı 100 yılda bir görülebilecek bu koşulların şiddeti yüzde 22 arttı ve artık her 20 yılda bir yaşanıyor. Bilim insanları, kış yağışlarının azalması ve aşırı sıcakların toprak nemini azaltması nedeniyle bölgenin yangınlara her zamankinden elverişli hale geldiğini vurguluyor. Çalışma ayrıca, yangın sezonuna denk gelen ve bölgede yangın için uygun ortam hazırlayan kuzeyli Etezyen rüzgârlarının da iklim değişikliğiyle daha güçlü hale geldiğini gösteriyor. WWA, fosil yakıtlardan vazgeçilmediği takdirde yüzyıl sonunda bu koşulların bugünkünden dokuz kat daha olası ve yüzde 25 daha şiddetli hale geleceği uyarısında bulunuyor.

İklim Masası28 Ağustos 2025

İklim Bilimi Sağlık

Türkiye daha ‘‘nemli ve bunaltıcı’’ yazlar yaşıyor: Sağlık önlemi şart

İklim değişikliğinden dünya ortalamasına kıyasla daha hızlı etkilenen Akdeniz’de sıcaklık aşırılıkları artıyor. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi’nden Doç. Dr. Doğukan Doğu Yavaşlı’nın yeni araştırmasına göre, 1950’den bu yana hem kavurucu sıcak günlerin hem de bunaltıcı gecelerin sayısı ve şiddeti belirgin şekilde yükseldi. Türkiye’nin de içinde olduğu Doğu Akdeniz’de yazlar artık daha ‘‘nemli ve bunaltıcı’’ geçiyor. Gece boyunca süren yüksek sıcaklıklar, özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalar için ciddi sağlık riski yaratıyor. Araştırma, Türkiye’de kentsel yeşil alanların artırılması ve serinleme merkezlerinin kurulması gibi uyum önlemlerinin acilen hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Doğukan Doğu Yavaşlı22 Ağustos 2025

Ekosistemler Politika

Plastik krizi çözümsüz: BM Plastik Anlaşması görüşmeleri bir kez daha sonuçsuz

Cenevre’de yapılan son görüşmelerde de Birleşmiş Milletler Plastik Anlaşması üzerinde uzlaşma sağlanamadı. Petrol ihracatçısı ülkelerin ve endüstri lobilerinin direnci, yeni plastik üretiminin sınırlandırılması ve tehlikeli kimyasalların yasaklanması gibi önlemlerin alınmasını engelledi. Anlaşmanın tüm ülkelerin onayını gerektirmesi, birkaç ülkenin süreci kilitleyebilmesine neden oldu. Üç yılda 40 milyon dolara mal olan müzakerelerde lobilerin orantısız etkisi ve BM’nin güvenilirliği sorgulanıyor. Bilim insanları ise plastik kirliliğinin ekosistem ve insan sağlığı üzerindeki etkilerinin hızla arttığını, çözüm için zamanın daraldığını vurguluyor.

Sedat Gündoğdu17 Ağustos 2025

Toplum ve Yaşam

İstanbul’da yeni yeşil alanlar: Millet Bahçeleri sosyal dönüşüm yaratıyor

Millet Bahçeleri, İstanbul’un, Avrupa ortalamasının oldukça gerisinde kalan kişi başı yeşil alan oranını artırma iddiasıyla hayata geçirildi. Ancak yeni yayınlanan bir akademik çalışma, bu alanlardan herkesin eşit biçimde faydalanamadığını ortaya koyuyor. 2017-2021 yılları arasında açılan 12 Millet Bahçesi çevresindeki mahalleleri inceleyen çalışma, bu bölgelerde konut fiyatlarının İstanbul ortalamasının üzerinde arttığını gösteriyor. Artan yaşam maliyetleri, dar gelirli sakinlerin mahallelerinden taşınmak zorunda kalmasına yol açarken, daha varlıklı ve eğitimli grupların yerleşimini teşvik ediyor. Araştırma, ‘‘herkes için’’ tasarlanmayan yeşil alan projelerinin sosyal eşitsizlikleri derinleştirebileceğine dikkat çekiyor.

Özge Naz Pala15 Ağustos 2025

‘‘Zayıf iklim hedefleri ile ETS kağıt üstünde kalır’’

‘‘İddialı azaltım hedefleri, ETS’nin etkinliğini artırır’’

‘‘Konutlarda ilk iş fosil yakıtlardan çıkmak olmalı’’

Haberler yayınlanmadan önce ilk sizin e-posta kutunuza gelsin! Şimdi bültenimize kaydolun.

Bülten Aboneliği